Οι δημοσιονομικές εξελίξεις στην Ελλάδα είναι ένα παράδειγμα της τραγωδίας του ευρώ και των κινήτρων της. Όταν η Ελλάδα εισήλθε στην ΟΝΕ, τρεις παράγοντες συνδυάστηκαν για να δημιουργήσουν τα υπερβολικά ελλείμματα. Πρώτον, η Ελλάδα έγινε δεκτή με πολύ υψηλή συναλλαγματική ισοτιμία. Με αυτή την ισοτιμία και τους μισθούς που επικρατούσαν, πολλοί εργαζόμενοι ήταν μη ανταγωνιστικοί σε σύγκριση με τους υψηλά κεφαλαιοποιημένους εργαζόμενους των βορείων χωρών. Για να αμβλυνθεί αυτό το πρόβλημα, οι εναλλακτικές ήταν (1) μείωση των μισθών για την αύξηση της παραγωγικότητας, (2) αύξηση των κυβερνητικών δαπανών για την επιδότηση της ανεργίας (με επιδόματα ανεργίας ή πρόωρη συνταξιοδότηση) ή (3) πρόσληψη των μη ανταγωνιστικών εργατών απευθείας ως δημόσιους υπάλληλους. Χάρη στα ισχυρά σωματεία εργαζομένων η πρώτη επιλογή απορρίφθηκε. Οι πολιτικοί επέλεξαν την δεύτερη και την τρίτη επιλογή που σήμαιναν μεγαλύτερα ελλείμματα.
Δεύτερον, με την είσοδο στην ΟΝΕ η ελληνική κυβέρνηση πλέον υποστηρίζονταν από μια σιωπηρή εγγύηση διάσωσης από την ΕΚΤ και τα άλλα μέλη της ΟΝΕ. Τα επιτόκια των ελληνικών κυβερνητικών ομολόγων έπεσαν και προσέγγισαν τις αποδόσεις των γερμανικών. Κατά συνέπεια, το οριακό κόστος των υψηλότερων ελλειμμάτων μειώθηκε. Τα επιτόκια ήταν χαμηλά με τεχνητό τρόπο. Η Ελλάδα έχει υποστεί διάφορες χρεοκοπίες στον εικοστό αιώνα, και έχει γνωρίσει υψηλούς πληθωρισμούς και ελλείμματα, όπως επίσης και ένα χρόνιο έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου. Παρ’ όλα αυτά, ήταν ικανή να χρεωθεί σχεδόν με τα ίδια επιτόκια όπως η Γερμανία, μια χώρα με συντηρητική δημοσιονομική ιστορία και ένα εντυπωσιακό εμπορικό πλεόνασμα.
Τρίτον, η τραγωδία των κοινών μπαίνει στο παιχνίδι. Οι συνέπειες των απερίσκεπτων ελληνικών δημοσιονομικών συμπεριφορών μπορούν να εξωτερικευθούν μερικώς προς τα υπόλοιπα μέλη της ΟΝΕ καθώς η ΕΚΤ δέχεται τα ελληνικά κυβερνητικά ομόλογα ως εγγύηση για τις δανειακές της επιχειρήσεις. Οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα αγοράσουν τα ελληνικά κυβερνητικά ομόλογα (πάντα με πριμοδότηση σε σχέση με τα γερμανικά ομόλογα) και θα χρησιμοποιήσουν τα ομόλογα αυτά για να λάβουν δάνειο από την ΕΚΤ με χαμηλότερο επιτόκιο (ένα τοις εκατό σε μια εξαιρετικά κερδοφόρα συμφωνία).
Οι τράπεζες αγόρασαν τα ελληνικά ομόλογα επειδή ξέρουν ότι η ΕΚΤ θα τα δεχτεί ως εγγύηση για νέα δάνεια. Υπήρξε μια ζήτηση για αυτά τα ελληνικά ομόλογα διότι το επιτόκιο που πληρώνονταν στην ΕΚΤ ήταν χαμηλότερο από αυτό που λάμβαναν οι τράπεζες από την ελληνική κυβέρνηση. Χωρίς την αποδοχή των ελληνικών ομολόγων από την ΕΚΤ ως εγγύηση για τα δάνειά της, η Ελλάδα θα έπρεπε να πληρώσει πολύ υψηλότερα επιτόκια. Στην πραγματικότητα, η ελληνική κυβέρνηση έχει
διασωθεί ή υποστηριχτεί από την υπόλοιπη ΟΝΕ σε μια τραγωδία των κοινών για πολύ καιρό.
Το κόστος του ελληνικού ελλείμματος μεταφέρθηκε μερικώς σε άλλες χώρες της ΟΝΕ. Η ΕΚΤ δημιούργησε καινούρια ευρώ, λαμβάνοντας ελληνικά ομόλογα ως εγγύηση. Οπότε τα ελληνικά ομόλογα αποτιμήθηκαν σε χρήμα. Η ελληνική κυβέρνηση ξόδεψε τα χρήματα που έλαβε από την πώληση των ομολόγων για να κερδίσει και να αυξήσει την υποστήριξη από τον πληθυσμό. Όταν οι τιμές άρχισαν να αυξάνονται στην Ελλάδα, τα χρήματα έφυγαν προς άλλες χώρες, ανεβάζοντας τις τιμές στο υπόλοιπο της ΟΝΕ. Σε άλλα κράτη μέλη, οι άνθρωποι είδαν το κόστος στις αγορές τους να ανεβαίνει πιο γρήγορα από ότι τα εισοδήματά τους. Ο μηχανισμός σήμαινε μια αναδιανομή προς όφελος της Ελλάδας. Η ελληνική κυβέρνηση διασώζονταν από την υπόλοιπη ΟΝΕ με μια συνεχή μεταφορά αγοραστικής δύναμης.
Philipp Bagus – «Η Τραγωδία του Ευρώ»
Μετάφραση στα ελληνικά: Νίκος Δεληδημητρίου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου