Πώς η Αφρική έμεινε πίσω;

Του Marian L. Tupy

Το εξαιρετικό άρθρο του Robert Colvile με θέμα την παρανόηση από πλευράς του πρίγκηπα Κάρολου των αιτιών της φτώχειας στην Αφρική είναι μια καλή αφορμή να ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά στην αφρικανική οικονομική ιστορία.

Η αιτία της φτώχειας στην Αφρική δεν είναι η αποικιοκρατία, ο καπιταλισμός ή το ελεύθερο εμπόριο. Όπως έχω επισημάνει και προηγουμένως, πολλές από τις πρώην ευρωπαϊκές κτήσεις πλούτισαν ακριβώς επειδή διατήρησαν πολλούς από τους αποικιακούς θεσμούς και επειδή συμμετείχαν στο παγκόσμιο εμπόριο. Η φτώχεια στην Αφρική προηγείται της επαφής της ηπείρου αυτής με την Ευρώπη και παραμένει και σήμερα. Είναι το αποτέλεσμα λάθος επιλογών πολιτικής, οι περισσότερες από τις οποίες λήφθηκαν ελεύθερα από τους Αφρικανούς ηγέτες μετά την ανεξαρτητοποίηση.

Όπως η Ευρώπη, έτσι και η Αφρική ξεκίνησε απελπιστικά φτωχή. Ο αείμνηστος καθηγητής του Πανεπιστημίου του Groningen, Angus Maddison εκτίμησε ότι στην αρχή της μετά Χριστό περιόδου, το μέσο κατά κεφαλή εισόδημα στην Αφρική ήταν 470 δολάρια (σε δολάρια του 1990). Ο παγκόσμιος μέσος όρος ήταν τότε περίπου ίσος με τον αφρικανικό. Η Δυτική Ευρώπη και η Βόρεια Αφρική, μέρη τότε της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ήταν σε λίγο καλύτερη θέση (600 δολάρια). Αντιθέτως, η Βόρεια Αμερική υπολειπόταν της Αφρικής (400 δολάρια). Συνολικά, θα μπορούσε κανείς να πει ότι ο κόσμος τότε ήταν ίσος, και πολύ φτωχός.

Οι απαρχές της παγκόσμιας ανισότητας, που είδαν αρχικά τη Δυτική Ευρώπη και στη συνέχεια τη Βόρεια Αμερική να ξεφεύγουν μπροστά σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο, μπορούν να εντοπιστούν στην άνοδο των πόλεων-κρατών της Βόρειας Ιταλίας τον 14ο αιώνα και στην Αναγέννηση τον 15ο αιώνα. Μέχρι το 1500, ο μέσος Ευρωπαίους ήταν δύο φορές πλουσιότερος από τον μέσο Αφρικανό. Το πραγματικό όμως χάσμα στις συνθήκες διαβίωσης διευρύνθηκε κυρίως μετά τη Βιομηχανική Επανάσταση που ξεκίνησε στην Αγγλία στο τέλος του 18ου αιώνα και διαδόθηκε στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αφρική κατά τον 19ο αιώνα.

Το 1870, όταν οι Ευρωπαίοι ήλεγχαν μόλις το 10% της αφρικανικής ηπείρου (κυρίως τη Βόρεια και τη Νότια Αφρική), τα εισοδήματα των δυτικοευρωπαίων ήταν ήδη τέσσερις φορές μεγαλύτερα από τα αντίστοιχα αφρικανικά. Η Ευρώπη με άλλα λόγια δεν χρειαζόταν την Αφρική για να ευημερήσει. Αποίκισε την Αφρική ακριβώς επειδή η ίδια ήταν πλουσιότερη και, κατά συνέπεια, πιο ισχυρή. Η κατανόηση του χρονολογίου των γεγονότων δεν δικαιολογεί και δεν υπερασπίζεται την αποικιοκρατία - βοηθά όμως στην εξήγησή της.

Οι τύχες της Αφρικής την περίοδο της αποικιοκρατίας ποικίλλαν. Σημαντική πρόοδος για παράδειγμα σημειώθηκε στην υγεία και την παιδεία. Ο Maddison εκτιμά ότι το 1870 υπήρχαν 91 εκατομμύρια Αφρικανοί. Μέχρι το 1960, τη χρονιά της ανεξαρτησίας, ο αφρικανικός πληθυσμός αυξήθηκε παραπάνω από τρεις φορές για να φτάσει τα 285 εκατομμύρια. Ο ΟΟΣΑ εκτιμά ότι την ίδια περίοδο το ποσοστό των ανθρώπων στην Αφρική που παρακολούθησαν σχολείο αυξήθηκε από λιγότερο από 5% στο περισσότερο από 20%. Από την άλλη πλευρά, οι Ευρωπαίοι αντιμετώπιζαν τους Αφρικανούς με περιφρόνηση και τους υπέβαλλαν σε αρνητικές διακρίσεις και συχνά σε βία.

Η βία εντάθηκε κατά την περίοδο του αγώνα για την ανεξαρτησία της Αφρικής, καθώς οι αποικιακές δυνάμεις προσπάθησαν να καταστείλουν τους Αφρικανούς εθνικιστές. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι Αφρικανοί ηγέτες να αναλάβουν την τύχη χωρών όπου η πρακτική της καταστολής της πολιτικής διαφωνίας ήταν ήδη σταθερά εδραιωμένη. Αντί οι ηγέτες αυτοί να καταργήσουν τους νόμους που επέτρεπαν τη λογοκρισία και τη φυλάκιση για τη διαφορετική άποψη, τους διατήρησαν και τους επεξέτειναν.

Ακριβώς επειδή η αποικιοκρατία ήταν τόσο ψυχολογικά εξευτελιστική για τους Αφρικανούς γενικότερα και για τους εθνικιστές ηγέτες πιο συγκεκριμένα, οι μεταποικιακές αφρικανικές κυβερνήσεις επέδειξαν ιδιαίτερη αποφασιστικότητα στην κατάργηση των αποικιακών θεσμών. Καθώς η νομοκρατία, η λογοδοσία της διοίκησης, τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα και το ελεύθερο εμπόριο είχαν εισαχθεί από την Ευρώπη, έπρεπε να καταργηθούν. Στη θέση τους, πολλοί Αφρικανοί ηγέτες επέλεξαν να αντιγράψουν τους πολιτικούς θεσμούς και τις οικονομικές πολιτικές μιας ανερχόμενης δύναμης που αντιπροσώπευε το ακριβώς αντίθετο από την ελεύθερη αγορά και τη φιλελεύθερη δημοκρατία της Δύσης - της Σοβιετικής Ένωσης.

Η αντιγραφή της ΕΣΣΔ την δεκαετία του 1960 δεν ήταν τελείως παράλογη. Κατά τη δεκαετία του 1930 η ΕΣΣΔ αυτή είχε υποστεί μια ραγδαία εκβιομηχάνιση που την μεταμόρφωσε από αγροτική χώρα σε μια μεγάλη δύναμη. Η εκβιομηχάνιση κόστισε περίπου 20 εκατομμύρια ζωές, αλλά της επέτρεψε να θριαμβεύσει έναντι της Γερμανίας του Χίτλερ (θυσιάζοντας στον πόλεμο άλλες 27 εκατομμύρια ζωές). Στην αρχή της δεκαετίας του 1960 η ΕΣΣΔ όχι μόνο παρήγε τεράστιες ποσότητες ατσαλιού και εξοπλισμών, αλλά και φάνηκε πως θα κέρδιζε τον επιστημονικό ανταγωνισμό με τη Δύση όταν ο Γιούρι Γκαγκάριν έγινε ο πρώτος άνθρωπος στο διάστημα στις 12 Απριλίου του 1961.

Η τεράστια αναποτελεσματικότητα και οπισθοδρομικότητα της σοβιετικής οικονομίας δεν έγιναν εμφανείς παρά μόνο στη δεκαετία του 1970. Μέχρι τότε, δυστυχώς, το σοσιαλιστικό μικρόβιο είχε προσβάλει το μεγαλύτερο μέρος της Αφρικής, με πολλές χώρες να υιοθετούν μονοκομματικά συστήματα που κατέστρεψαν τη λογοδοσία και τη νομοκρατία, υπονόμευσαν τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα και κατ’ επέκταση την ανάπτυξη. Επιβλήθηκαν έλεγχοι στις τιμές και τις αμοιβές και το ελεύθερο εμπόριο έδωσε τη θέση του στην αντικατάσταση των εισαγωγών και την αυτάρκεια.

Το ειδύλλιο της Αφρικής με τον σοσιαλισμό άντεξε μέχρι τη δεκαετία του 1990, όταν επιτέλους η Αφρική άρχισε να εντάσσεται εκ νέου στην παγκόσμια οικονομία. Οι εμπορικές σχέσεις με τον υπόλοιπο κόσμο φιλελευθεροποιήθηκαν σε κάποιον βαθμό, και τα αφρικανικά κράτη άρχισαν να απελευθερώνουν τις οικονομίες τους, ανεβαίνοντας έτσι θέσεις στον κατάλογο της έκθεσης της Παγκόσμιας Τράπεζας για την Ευκολία στην Επιχειρηματικότητα (Ease of Doing Business - World Bank).

Ακόμη και σήμερα πάντως η Αφρική παραμένει η λιγότερο οικονομικά ελεύθερη και η πιο προστατευτική ήπειρος στον κόσμο. Αυτό - και όχι το ελεύθερο εμπόριο - είναι το πρόβλημα.

Αναδημοσίευση από το μπλογκ CapX

---

Ο Marian L. Tupy είναι ο εκδότης του HumanProgress.org και αναλυτής πολιτικής στο Center for Global Liberty and Prosperity.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 23 Απριλίου 2017 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του Foundation for Economic Education (FEE) και τη συνεργασία του ΚΕΦΙΜ “Μάρκος Δραγούμης”.

Το πανάκριβο κράτος νεκροθάφτης.

Τον Ιούνιο έγιναν από το κράτος 9.032 κατασχέσεις, δηλαδή κοντά στις 400 κατασχέσεις την ημέρα. Μέχρι τώρα το κράτος έχει προχωρήσει σε κατασχέσεις εναντίον 1.140.000 φορολογουμένων. Το επόμενο εξάμηνο προβλέπεται ιδιαίτερα φορολογικά αιμοβόρο, μια και το κράτος προγραμματίζει να απορροφήσει 11 δισεκατομμύρια ευρώ από τους φορολογουμένους από ΕΝΦΙΑ, φόρο εισοδήματος, τέλη κυκλοφορίας και διάφορα άλλα. 

Τα παραπάνω στοιχεία έχουν τη σημασία τους για να κατανοήσουμε τι κοστίζει το κράτος που άφησε πάνω από 90 ανθρώπους να καούν. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΚΕΦΙΜ, φέτος, ο μέσος Ελληνας δούλεψε μέχρι τις 18 Ιουλίου για το κράτος. Δηλαδή από τις 365 μέρες του χρόνου οι περίπου 200 ημέρες δουλεύτηκαν για τη χάρη ενός κράτους που δεν μπόρεσε να κάνει μια εκκένωση σε έναν μικρό οικισμό μισή ώρα έξω από την Αθήνα. 

Το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης υπάρχει έτοιμο και πληρωμένο εδώ και χρόνια, αλλά δεν λειτουργεί. Μέσω του Ευρωπαίου φορολογουμένου ήταν διαθέσιμα 60.000.000 για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών, που όμως ποτέ δεν απορροφήθηκαν. Θα πρέπει να έχεις φτάσει στο ανώτερο ιστορικό στάδιο ανικανότητας για να μη δαπανάς τζάμπα χρήμα. Πάντως η ολιγωρία δεν ήταν γενική, για παράδειγμα μέσα στο πένθος η υφυπουργός Οικονομικών Κατερίνα Παπανάτσιου πήγε να περάσει τροπολογία που έδινε σε ορισμένες από την κυβέρνηση διορισμένες διοικήσεις ΔΕΚΟ αυξήσει μέχρι και 60%, ανέβαζε δηλαδή το ταβάνι ανώτερου μισθού από τα 4.631 στα 7.483 μηνιαίως. 

Η κυρία Παπανάτσιου, αν θυμάστε, είναι η υφυπουργός που είχε δηλώσει «δηλώστε τα γιατί θα σας βρούμε». Και πρέπει να μας βρουν για να τα δώσουν στους ικανότατους ημετέρους που έχουν διορίσει στις διοικήσεις των ΔΕΚΟ με 7.500 τον μήνα. Οπως καταλαβαίνετε, στις διοικήσεις των ΔΕΚΟ, όπως και σε όλο το Δημόσιο, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει διορίσει την αφρόκρεμα της ελληνικής κοινωνίας. Η μηνιαία αύξηση που πλησιάζει τα 3.000 ευρώ είναι ιδιαίτερα αναγκαία. Πολυεθνικές όπως η Apple, η Coca-Cola και η Daimler καραδοκούν να αρπάξουν τους εγκεφάλους της ελληνικής κυβερνήσεως ανά πάσα στιγμή. Ο ανταγωνισμός είναι άγριος. 

Ως χώρα θα ήταν αδύνατον να αντέξουμε μια αυξημένη διαρροή εγκεφάλων προς το εξωτερικό. Φτάσαμε να ζητάμε να προσλάβουμε πυροσβέστες με τουλάχιστον 50% αναπηρία. Το πρώτο πράγμα που σκέφτηκε η κυβέρνηση για την ανακούφιση των πληγέντων ήταν να προσφέρει διορισμό στο Δημόσιο στους συγγενείς των νεκρών θυμάτων. Μέσα σε μια κρίση καθένας προσπαθεί να κάνει αυτό που ξέρει καλύτερα. Οι της κυβερνήσεως που έχουν τον κρατισμό ως θρησκεία κάνουν αυτό που μόνο αυτοί μπορούν να κάνουν: υποσχέσεις για λεφτά και διορισμούς. Μπορεί να έχουν θεοποιήσει τον ρόλο του κράτους, αλλά αυτό δεν σημαίνει και πως τους ενδιαφέρει να το διοικήσουν. 

Θέλουν να ζουν από το κράτος, δηλαδή τον φορολογούμενο, αλλά όχι και να εργάζονται σε αυτό. Το αριστερό ηθικό πλεονέκτημα.

Ναπολέων Λιναρδάτος

Κυριακάτικη «Δημοκρατία», 5.8.2018

Η Τραγωδία του Ευρώ και η περίπτωση της Ελλάδος.

Οι δημοσιονομικές εξελίξεις στην Ελλάδα είναι ένα παράδειγμα της τραγωδίας του ευρώ και των κινήτρων της. Όταν η Ελλάδα εισήλθε στην ΟΝΕ, τρεις παράγοντες συνδυάστηκαν για να δημιουργήσουν τα υπερβολικά ελλείμματα. Πρώτον, η Ελλάδα έγινε δεκτή με πολύ υψηλή συναλλαγματική ισοτιμία. Με αυτή την ισοτιμία και τους μισθούς που επικρατούσαν, πολλοί εργαζόμενοι ήταν μη ανταγωνιστικοί σε σύγκριση με τους υψηλά κεφαλαιοποιημένους εργαζόμενους των βορείων χωρών. Για να αμβλυνθεί αυτό το πρόβλημα, οι εναλλακτικές ήταν (1) μείωση των μισθών για την αύξηση της παραγωγικότητας, (2) αύξηση των κυβερνητικών δαπανών για την επιδότηση της ανεργίας (με επιδόματα ανεργίας ή πρόωρη συνταξιοδότηση) ή (3) πρόσληψη των μη ανταγωνιστικών εργατών απευθείας ως δημόσιους υπάλληλους. Χάρη στα ισχυρά σωματεία εργαζομένων η πρώτη επιλογή απορρίφθηκε. Οι πολιτικοί επέλεξαν την δεύτερη και την τρίτη επιλογή που σήμαιναν μεγαλύτερα ελλείμματα.

Δεύτερον, με την είσοδο στην ΟΝΕ η ελληνική κυβέρνηση πλέον υποστηρίζονταν από μια σιωπηρή εγγύηση διάσωσης από την ΕΚΤ και τα άλλα μέλη της ΟΝΕ. Τα επιτόκια των ελληνικών κυβερνητικών ομολόγων έπεσαν και προσέγγισαν τις αποδόσεις των γερμανικών. Κατά συνέπεια, το οριακό κόστος των υψηλότερων ελλειμμάτων μειώθηκε. Τα επιτόκια ήταν χαμηλά με τεχνητό τρόπο. Η Ελλάδα έχει υποστεί διάφορες χρεοκοπίες στον εικοστό αιώνα, και έχει γνωρίσει υψηλούς πληθωρισμούς και ελλείμματα, όπως επίσης και ένα χρόνιο έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου. Παρ’ όλα αυτά, ήταν ικανή να χρεωθεί σχεδόν με τα ίδια επιτόκια όπως η Γερμανία, μια χώρα με συντηρητική δημοσιονομική ιστορία και ένα εντυπωσιακό εμπορικό πλεόνασμα.

Τρίτον, η τραγωδία των κοινών μπαίνει στο παιχνίδι. Οι συνέπειες των απερίσκεπτων ελληνικών δημοσιονομικών συμπεριφορών μπορούν να εξωτερικευθούν μερικώς προς τα υπόλοιπα μέλη της ΟΝΕ καθώς η ΕΚΤ δέχεται τα ελληνικά κυβερνητικά ομόλογα ως εγγύηση για τις δανειακές της επιχειρήσεις. Οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα αγοράσουν τα ελληνικά κυβερνητικά ομόλογα (πάντα με πριμοδότηση σε σχέση με τα γερμανικά ομόλογα) και θα χρησιμοποιήσουν τα ομόλογα αυτά για να λάβουν δάνειο από την ΕΚΤ με χαμηλότερο επιτόκιο (ένα τοις εκατό σε μια εξαιρετικά κερδοφόρα συμφωνία).

Οι τράπεζες αγόρασαν τα ελληνικά ομόλογα επειδή ξέρουν ότι η ΕΚΤ θα τα δεχτεί ως εγγύηση για νέα δάνεια. Υπήρξε μια ζήτηση για αυτά τα ελληνικά ομόλογα διότι το επιτόκιο που πληρώνονταν στην ΕΚΤ ήταν χαμηλότερο από αυτό που λάμβαναν οι τράπεζες από την ελληνική κυβέρνηση. Χωρίς την αποδοχή των ελληνικών ομολόγων από την ΕΚΤ ως εγγύηση για τα δάνειά της, η Ελλάδα θα έπρεπε να πληρώσει πολύ υψηλότερα επιτόκια. Στην πραγματικότητα, η ελληνική κυβέρνηση έχει

διασωθεί ή υποστηριχτεί από την υπόλοιπη ΟΝΕ σε μια τραγωδία των κοινών για πολύ καιρό.

Το κόστος του ελληνικού ελλείμματος μεταφέρθηκε μερικώς σε άλλες χώρες της ΟΝΕ. Η ΕΚΤ δημιούργησε καινούρια ευρώ, λαμβάνοντας ελληνικά ομόλογα ως εγγύηση. Οπότε τα ελληνικά ομόλογα αποτιμήθηκαν σε χρήμα. Η ελληνική κυβέρνηση ξόδεψε τα χρήματα που έλαβε από την πώληση των ομολόγων για να κερδίσει και να αυξήσει την υποστήριξη από τον πληθυσμό. Όταν οι τιμές άρχισαν να αυξάνονται στην Ελλάδα, τα χρήματα έφυγαν προς άλλες χώρες, ανεβάζοντας τις τιμές στο υπόλοιπο της ΟΝΕ. Σε άλλα κράτη μέλη, οι άνθρωποι είδαν το κόστος στις αγορές τους να ανεβαίνει πιο γρήγορα από ότι τα εισοδήματά τους. Ο μηχανισμός σήμαινε μια αναδιανομή προς όφελος της Ελλάδας. Η ελληνική κυβέρνηση διασώζονταν από την υπόλοιπη ΟΝΕ με μια συνεχή μεταφορά αγοραστικής δύναμης.

Philipp Bagus – «Η Τραγωδία του Ευρώ»

Μετάφραση στα ελληνικά: Νίκος Δεληδημητρίου

Πού πα’ ρε Καραμήτρο Σουηδέ κυριακάτικα;

του Θάνου Τζήμερου

Η Σάμος είναι προικισμένο νησί, όσο λίγα. Τα έχει όλα: φυσικό κάλλος κάθε μορφής, ιστορία, πολιτισμό, παράδοση, γεύσεις, νυχτερινή ζωή, όλα τέλος πάντων που θέλει ένας επισκέπτης για να περάσει καλά. (Δεν πολυδιαφημίζεται, αλλά αυτή είναι μια άλλη ιστορία.) Αποφασίζεις λοιπόν να παραβλέψεις τις mainstream σειρήνες του καλοκαιριού, μύκονες και σαντορίνες, και να πας στο νησί του Πολυκράτη να δεις και το Ευπαλίνειο Όρυγμα. Προσγειώνεσαι στο αεροδρόμιο κοντά στο Πυθαγόρειο μια ωραία Κυριακή και ρωτάς στις Πληροφορίες από πού θα πάρεις το λεωφορείο για τον προορισμό σου. Οπότε, ακούς έκπληκτος να σου λένε ότι ΛΕΩΦΟΡΕΙΟ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ!

Ναι, όπως το διαβάζετε. Το ΚΤΕΛ ΣΑΜΟΥ δεν κάνει δρομολόγια την Κυριακή! Γιατί; Γιατί έτσι! Δεν πα΄ να είναι καλοκαίρι, δεν πα΄ να είναι στο πικ η σεζόν, δεν πα΄ να εξαρτάται το νησί από τον τουρισμό, εμείς είμαστε Ελληνάρες και δεν γουστάρουμε να δουλεύουμε κυριακάτικα, τι δεν καταλαβαίνεις κουτόφραγκε; Και το Σάββατο τα δρομολόγια είναι περιορισμένα. Μόνο τρία ολόκληρη τη μέρα (11:25 − 14:25 − 16:25) από ένα αεροδρόμιο στο οποίο προσγειώνονται τσάρτερς κάθε 10 λεπτά! Προφανώς, για να αρχίσουν να χαλαρώνουν οι ΚΤΕΛατζήδες εν όψει της κυριακάτικης ραστώνης. Και βέβαια κανένας τουριστικός οδηγός, κανένα σχετικό site δεν το αναφέρει. Θα πρέπει ο Σουηδός, ας πούμε, να μπει στον "Επαγγελματικό Οδηγό Σάμου" που υπάρχει μόνο στα Ελληνικά και να ψάξει τα δρομολόγια του ΚΤΕΛ Σάμου, διότι το ίδιο το ΚΤΕΛ Σάμου, στην ιστοσελίδα του έχει μόνο την εικόνα που βλέπετε! Τίποτε άλλο! Θα διαπιστώσει λοιπόν ο Σουηδός, και δεν θα πιστεύει στα μάτια του, ότι την Κυριακή, ακόμα και αυγουστιάτικα, στο Καφριστάν της Ανατολικής Μεσογείου, εμείς δεν κυκλοφορούμε. Αράζουμε στα σπίτια μας, ρε φίλε!

Θα διαπιστώσει όμως και άλλα. Ότι και τις καθημερινές, τα δρομολόγια από το αεροδρόμιο είναι κάθε 2 ή 3 ώρες και μάλιστα προγραμματισμένα έτσι ώστε οι επιβάτες που προσγειώνονται να μην τα προφταίνουν! Δείτε συντονισμό, ας πούμε, αύριο Δευτέρα: Στις 17:35 φτάνει η πτήση της Olympic Air. Πότε αναχωρεί από το αεροδρόμιο το ΚΤΕΛ; 10 λεπτά πριν. Στις 17:25!  Σαδιστικό, ε; Κάποιες πιθανότητες έχεις αν φτάσεις με το τελευταίο της Sky Express, που προσγειώνεται στις 18:25. Το ΚΤΕΛ φεύγει στις 18:35. Αν δεν έχει καθυστέρηση, αν δεν έχει αέρηδες στο αεροδρόμιο και το αεροπλάνο προσγειωθεί με τη μία, μπορείς, μόλις ακουμπήσουν οι ρόδες στο έδαφος, να αρπάξεις τη χειραποσκευή, να ορμήσεις στην έξοδο κινδύνου, να την ανοίξεις και γλυστρώντας στην τσουλήθρα να φτάσεις στο λεωφορείο του ΚΤΕΛ και να πηδήξεις μέσα πριν σου μαγκώσει το πόδι η πόρτα που κλείνει. Αν έχεις βαλίτσες και πρέπει να περιμένεις στον ιμάντα, ξέχνα το. Ούτε να κουνήσεις το μαντήλι στον οδηγό καθώς απομακρύνεται με το λεωφορείο γεμάτο από τους τουρίστες της προηγούμενης πτήσης που περίμεναν μια ώρα καρτερικά στη στάση δεν θα προφτάσεις.

Δεν υπάρχουν, λοιπόν, λεωφορεία. Τι υπάρχουν; Ταξιτζήδες που θα σου τσιμπήσουν το 50ευρω για πλάκα. Να έχουν κι αυτοί δουλειά, κλέφτες θα γίνουν; Άρα, μάλλον Ξαφριστάν θα πρέπει να λέγεται το Καφριστάν. Μα, θα ρωτήσει κάποιος, οι ταξιτζήδες δεν είναι, φυσιολογικά, ανταγωνιστές  των ΚΤΕΛ; Φυσιολογικά, ναι - αν, δηλαδή, και τα ΚΤΕΛ και τα ταξί λειτουργούσαν ως ιδιωτικές εταιρείες σε ελεύθερο ανταγωνισμό και τσέπωναν το κέρδος, αλλά πλήρωναν και τη χασούρα. Αν όμως συνέβαινε αυτό, κάποιοι ξύπνιοι πιτσιρικάδες στη Σάμο, και όχι μόνο, θα έφτιαχναν ένα app στο οποίο οι τουρίστες θα ανέβαζαν την ώρα άφιξης στο αεροδρόμιο και τον τελικό προορισμό τους, το app θα έβρισκε τις βέλτιστες διαδρομές και οι τουρίστες θα ήξεραν ότι έξω από το αεροδρόμιο θα τους περίμενε ένα αυτοκίνητο με το logo του app για να πάει τον καθένα στην πόρτα του ξενοδοχείου του.

Όμως, στο Καφριστάν – Ξαφριστάν, τα ΚΤΕΛ και γενικά οι μεταφορές είναι μονοπώλιο με κρατική προστασία εδώ και 60 χρόνια. Οπότε, οι άρχοντες ΚΤΕΛατζήδες δρομολογούν όποιες ώρες ξέρουν ότι οι επιβάτες θα είναι “σαρδέλες” για να πέφτουν τα μπικικίνια. Για τις υπόλοιπες, ας κόψουν τον λαιμό τους.

Το αστείο είναι ότι μέχρι τον Δεκέμβριο του 2019, βάσει κανονισμού της Ε.Ε. θα πρέπει να έχει απελευθερωθεί πλήρως η αγορά των συγκοινωνιών. Μάλιστα, ο κανονισμός είναι του 2007. Τι έκαναν λοιπόν τα διακομματικά λαμόγια του Καφριστάν – Ξαφριστάν; Σιγά μη κακοκαρδίσουν τα κολλητάρια τους των ΚΤΕΛ. Αφού επί 6 χρόνια σφύριζαν αδιάφορα, έφτιαξαν, το 2013, για τα μάτια, μια Ρυθμιστική Αρχή Επιβατικών Μεταφορών (ΡΑΕΜ), η οποία υποτίθεται θα αναδιοργάνωνε τον χώρο και θα έκανε τους διαγωνισμούς. Όρισαν Διοικητικό Συμβούλιο, της έδωσαν και το κτήριο του πρώην Ταμείου Εθνικής Οδοποιίας στη Νέα Φιλαδέλφεια ως έδρα, διόρισαν και μερικά ρουσφέτια τους, και την… ξέχασαν. Δεν είναι καν είδηση πως η ολοκλήρωση της λειτουργίας της ΡΑΕΜ ήταν μία από τις μνημονιακές “δεσμεύσεις” που αναλάβαμε, χωρίς βέβαια, να κάνουμε τίποτε. Εφαρμόσαμε το ίδιο σύστημα “νομοθετώ – δεν εφαρμόζω” που κάναμε με όλες τις “δεσμεύσεις” που έθιγαν κλεπτο-κρατικές συντεχνίες.

Έχει ενδιαφέρον και ο τρόπος με τον οποίον το λαμογιοκράτος υπογράφει και δεν τηρεί. Δεν λέει ευθέως “εμείς, ό,τι και να μας πείτε, τα ΚΤΕΛ, θα τα δίνουμε στα δικά μας παιδιά”. Λέει, “ναι, βεβαίως, θα απελευθερώσουμε την αγορά αλλά, να, περιμένουμε την υπουργική απόφαση που θα χρηματοδοτεί την ΡΑΕΜ”. Σύμφωνα με τη νομοθετική ρύθμιση του 2014, που ψηφίστηκε με πολλά ταρατατζούμ από τη Βουλή, το 0,5% του τζίρου των υπεραστικών ΚΤΕΛ, θα χρηματοδοτούσε τις δραστηριότητες της ΡΑΕΜ. Τη συνέχεια τη φαντάζεστε: Έχουμε 2018, οι κυβερνήσεις πέφτουνε μα η διαπλοκή μένει. Η υπουργική απόφαση που θα έδινε χρήματα στη ΡΑΕΜ δεν εκδόθηκε ποτέ. Και η ΝΔ και ο ΣΥΡΙΖΑ προτίμησαν την πελατειακή ψηφοθηρία.

Έγιναν όμως και άλλα ωραία. Κάποια στιγμή, βαρέθηκε να περιμένει και παραιτήθηκε ένα μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της ΡΑΕΜ. Σύμφωνα με τον νόμο, έπρεπε μέσα σε ένα τρίμηνο ο Υπουργός Συγκοινωνιών να προτείνει, και η Βουλή, με τη γνωστή διαδικασία των ακροάσεων, να καλύψει την κενή θέση. Αλλιώς η ΡΑΕΜ δεν θα μπορούσε να συνεδριάσει, ούτε να λάβει αποφάσεις. Δεν είναι καν είδηση ότι αυτό ουδέποτε συνέβη. Δεν ξέρω τι γίνεται με τα υπόλοιπα μέλη. Όσο και να έψαξα στο διαδίκτυο, οι μόνες αναφορές στη ΡΑΕΜ (ή Ενιαία Ρυθμιστική Αρχή Χερσαίων Μεταφορών - ούτε στο όνομα δεν έχουν καταλήξει ακόμα) είναι την εποχή που συζητούσαν ότι ΘΑ γίνει. Σήμερα, βούβα.

Έτσι, κάθε ΚΤΕΛατζής δουλεύει όποτε και όπως γουστάρει. Οπότε γιατί να χολοσκάσει ο ΚΤΕΛατζής της Σάμου για τα δρομολόγια του καλοκαιριού; Η ανάπτυξη, όπως τον διαβεβαιώνουν όλες οι κυβερνήσεις που ψηφίζει, θα ρθεί, έτσι κι αλλιώς. Έχει “δρομολογηθεί”, που λένε και οι κυβερνητικοί εκπρόσωποι.

πηγή: https://marketnews.gr

Διεθνή Θηλιά… δολαρίου από ΗΠΑ σε Ρωσία και Τουρκία!

του  Νώντα Χαλδούπη

Συμπτώματα έντονης νευρικότητας εμφανίζουν Μόσχα και Άγκυρα, καθώς η Ουάσιγκτον ετοιμάζεται να σφίξει τη θηλιά στις δύο εθνικές οικονομίες στα όρια… πνιγμού, μετατρέποντας τον έλεγχο που έχει στο παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, το δολάριο, σε πολιτικό «όπλο» μεγάλης εμβέλειας.

Με το ρούβλι και την τουρκική λίρα να χάνουν συνεχώς έδαφος στην αγορά συναλλάγματος, όχι μόνο για οικονομικούς λόγους, αλλά επειδή Ρωσία και Τουρκία βρίσκονται στο στόχαστρο αμερικανικών κυρώσεων, ο Ρώσος πρωθυπουργός Μεντβέντεφ και ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν εξέφρασαν σήμερα ανοικτά τη δυσφορία τους για τη μετατροπή του δολαρίου σε πολιτικό «όπλο».

«Ενώ δεν θέλω να σχολιάσω τη συζήτηση για μελλοντικές κυρώσεις», τόνισε ο Ντμίτρι Μεντβέτεφ, «μπορώ να πω ότι, αν καταλήξουμε σε μέτρα όπως η απαγόρευση τραπεζικών δραστηριοτήτων ή στη χρήση ορισμένων νομισμάτων (σ.σ.: αναφέρεται στο δολάριο), τότε μπορούμε σαφώς να μιλήσουμε για κήρυξη οικονομικού πολέμου».

Για οικονομικό πόλεμο μίλησε σήμερα σε υποστηρικτές του και ο Ρ. Ταγίπ Ερντογάν, λέγοντας ότι η Τουρκία δεν θα χάσει αυτό τον πόλεμο. Και εισήγαγε τη… μεταφυσική σε αυτή τη συζήτηση, λέγοντας: «Αυτοί έχουν το δολάριο, εμείς έχουμε το λαό μας και το θεό»!

Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, έχει σημάνει συναγερμός σε Μόσχα και Άγκυρα, επειδή η Ουάσιγκτον ετοιμάζεται να χρησιμοποιήσει εναντίον τους τα… πυρηνικά οικονομικά όπλα της, δηλαδή την επιβολή συντριπτικών κυρώσεων σε ρωσικές και τουρκικές τράπεζες.

Πρόκειται για μέτρα που είναι πολύ δύσκολο να αντιμετωπισθούν, με κυριότερο την απαγόρευση συναλλαγών σε δολάρια, που μπορούν να προκαλέσουν ασφυξία σε οποιαδήποτε τράπεζα. Χαρακτηριστικό είναι το πρόσφατο παράδειγμα λετονικής τράπεζας, η οποία έχασε την πρόσβαση της στο δολάριο με απόφαση του αμερικανικού ΥΠΟΙΚ, επειδή διαπιστώθηκε ότι ξέπλενε χρήμα από την Ρωσία. Παρά την προσπάθεια της ΕΚΤ να την σώσει, η λετονική τράπεζα οδηγήθηκε σε εκκαθάριση.

"Θανάσιμα" μέτρα

Τα μέτρα κατά τραπεζών είναι πολύ πιθανό να χρησιμοποιηθούν σύντομα και αυτός είναι ένας από τους λόγους που εξηγεί την πτώση των εθνικών νομισμάτων Ρωσίας και Τουρκίας:

• Στην περίπτωση της Ρωσίας, μετά τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν για την υπόθεση Σκριπάλ, έχει καταρτισθεί νομοσχέδιο, το περιεχόμενο του οποίου «διέρρευσε» σε ρωσική εφημερίδα, και το οποίο αναφέρεται, μεταξύ άλλων κυρώσεων, στην απαγόρευση συναλλαγών σε δολάρια σε όλες τις ρωσικές τράπεζες όπου μετέχει το ρωσικό κράτος, δηλαδή στις μεγαλύτερες τράπεζες της χώρας. Η ρωσική κυβέρνηση και η κεντρική τράπεζα θα υποχρεωθούν να καλύψουν από τα εθνικά συναλλαγματικά αποθέματα τις «τρύπες» που θα ανοίξουν στις τράπεζες από την αδυναμία πρόσβασης σε δολάρια και η Ρωσία θα βρεθεί σε μια κρίση με πολύ δύσκολη διαχείριση, με χαρακτηριστικά σοβαρής συναλλαγματικής κρίσης. Το νομοσχέδιο με τις κυρώσεις αυτές, που δεν είναι βέβαιο ότι υποστηρίζεται από τον Λευκό Οίκο, αναμένεται ότι θα έχει ψηφισθεί από το Κογκρέσο πριν τις ενδιάμεσες εκλογές του Νοεμβρίου και η διοίκηση Τραμπ δεν θα έχει άλλη επιλογή παρά να το εφαρμόσει, όπως συνέβη και με άλλο «πακέτο» κυρώσεων κατά της Ρωσίας, που εγκρίθηκε με μεγάλη πλειοψηφία από το Κογκρέσο.

• Για την Τουρκία, η αγωνία κορυφώνεται, καθώς υπάρχει από καιρό «πακέτο» κυρώσεων όχι μόνο στην κρατική τράπεζα Halkbank, που εμπλέκεται σε παραβίαση των κυρώσεων στο Ιράν και κορυφαίο στέλεχός της έχει καταδικασθεί σε φυλάκιση 32 μηνών στις ΗΠΑ, αλλά και σε πέντε ακόμη τουρκικές τράπεζες κρατικού ενδιαφέροντος. Δεν έχει γίνει σαφές αν οι κυρώσεις περιλαμβάνουν εκτός από πρόστιμα και απαγόρευση συναλλαγών σε δολάρια, αλλά η αδύναμη τουρκική οικονομία είναι πολύ αμφίβολο αν μπορεί να υποστηρίξει τράπεζες σε συνθήκες τέτοιας κρίσης, χωρίς να υποχρεωθεί ο Ερντογάν να ζητήσει βοήθεια από το ΔΝΤ. Το στρατηγικό σφάλμα του Τούρκου ηγέτη, σύμφωνα με αναλυτές, ήταν ότι πρόσφατα είχε συμφωνήσει παρασκηνιακά με τους Αμερικανούς να απελευθερωθεί ο πάστορας Μπράνσον, με αντάλλαγμα την απελευθέρωση του στελέχους της Halkbank και την επιβολή μόνο «ήπιων» κυρώσεων στην ίδια την τράπεζα (και όχι σε άλλες), αλλά οι τουρκικές αρχές έκαναν πίσω και διατηρούν τον ιερέα σε κατ’ οίκον περιορισμό, κάνοντας τον Τραμπ να προαναγγείλει «μεγάλες κυρώσεις» στην Τουρκία.

Πώς «γονάτισε» η Rusal

Πέρα από τον τραπεζικό τομέα, η δύναμη των αμερικανικών οικονομικών κυρώσεων έγινε ιδιαίτερα αισθητή στην Ρωσία πολύ πρόσφατα, όταν επιβλήθηκε απαγόρευση συναλλαγών στις ΗΠΑ σε μια από τις κορυφαίες βιομηχανίες αλουμινίου του πλανήτη, την Rusal του Όλεγκ Ντεριπάσκα, ολιγάρχη από το στενό κύκλο του Πούτιν, ο οποίος είχε συνεργασθεί και με τον ήδη υπόδικο, Πολ Μάναφορτ, πρώην επικεφαλής της προεκλογικής εκστρατείας του Τραμπ.

Η πανίσχυρη Rusal, που διασώθηκε από το Κρεμλίνο με μεγάλη δυσκολία όταν επιβλήθηκαν οι κυρώσεις, βρίσκεται πλέον στα πρόθυρα κατάρρευσης. Ήδη ανακοίνωσε το κλείσιμο μιας μονάδας, η παραγωγή της οποίας απευθυνόταν στην αμερικανική αγορά,  ενώ ο οίκος Fitch προειδοποίησε ότι ο όμιλος θα αρχίσει να κλείνει εγκαταστάσεις από τον Σεπτέμβριο, αν δεν βρεθεί τρόπος να αρθούν οι κυρώσεις, καθώς δεν θα μπορέσει να κλείσει νέες ετήσιες συμβάσεις με πελάτες.

Ο Αμερικανός ΥΠΟΙΚ, Στίβεν Μνούτσιν, έχει αφήσει ανοικτό το ενδεχόμενο άρσης των κυρώσεων στην Rusal, για να αποφευχθεί το κλείσιμο της εταιρείας, καθώς ο Ντεριπάσκα αποχώρησε από τη διοίκησή της και δεσμεύθηκε να μειώσει κάτω από το 50% το ποσοστό συμμετοχής του, αλλά το πολιτικό κλίμα στις ΗΠΑ, ενόψει και των εκλογών, δυσκολεύει τέτοιες κινήσεις. Οι αμερικανικές υπηρεσίες ασφαλείας δηλώνουν ανοικτά ότι η Ρωσία εξακολουθεί και σήμερα να προσπαθεί να ασκήσει αθέμιτη επιρροή στις αμερικανικές εκλογικές διαδικασίες.

πηγή: https://www.sofokleousin.gr

Τι είναι ο κλασικός Φιλελευθερισμός

Σύνοψη:

Τον τελευταίο καιρό οι ιδέες των φιλελεύθερων γνωρίζουν πρωτόγνωρη απήχηση για τα ελληνικά δεδομένα. Η παγκόσμια κρίση, αλλά και η ελληνική ειδικότερα, έχουν ωθήσει αρκετούς πολίτες να αναρωτηθούν αν η ρίζα του κακού βρίσκεται στις αγορές ή στον κρατισμό και τον παρεμβατισμό. Είναι σαφές ότι η πρώτη ερμηνεία πηγάζει από την αριστερά και η δεύτερη από τον φιλελευθερισμό. Μέσα σε αυτό το κλίμα των ιδεών, είναι υποχρέωση μας να επαναδιαπραγματευτούμε με την κοινή γνώμη το περίγραμμα της φιλελεύθερης ιδεολογίας.

Η κοινή αφετηρία των σχολών σκέψης του μοντέρνου φιλελευθερισμού είναι ο κλασσικός φιλελευθερισμός. Πολλοί εντοπίζουν την αρχή του στον Άνταμ Σμιθ και το έργο του “Ο πλούτος των Εθνών” ενώ άλλοι πηγαίνουν αρκετά πιο πίσω όπως π.χ. την Αναγέννηση ή τον Αριστοτέλη και τους λοιπούς κλασικούς των οποίων η σκέψη επέτρεψε στο φιλελευθερισμό να ανθίσει αιώνες μετά.

Ακόμα πιο συγκεκριμένα, η συντριπτική πλειοψηφία των φιλελεύθερων (διανοητών και μη) συμφωνεί σε 10 βασικές αρχές του κλασικού φιλελευθερισμού:

Η Ελευθερία ως ο υπέρτατος πολιτικός στόχος. Κάθε πολιτική απόφαση πρέπει να λαμβάνεται με γνώμονα αν αυξάνει ή μειώνει την Ελευθερία των πολιτών.

Ατομικότητα: Το άτομο είναι σημαντικότερο από σύνολο. Οι φιλελεύθεροι απορρίπτουν την κολλεκτιβοποίηση των πολιτών στο όνομα του κοινού καλού σε αντίθεση με την αριστερά και τον κομμουνισμό που στο όνομα του εξάλειψαν ατομικές ελευθερίες και διέπραξαν σοβαρά εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Η θυσία του ατόμου στο σύνολο αποτελεί εξ ορισμού παραβίαση της ατομικής ελευθερίας.

Σκεπτικισμός έναντι της Επιβολής: Πολύ συχνά παρατηρείται το φαινόμενο όπου το κράτος επιβάλλει στους πολίτες μία συγκεκριμένη συμπεριφορά (π.χ. απαγόρευση, ή αγορά προϊόντων ή υπηρεσιών) στο όνομα του δικού τους καλού. Οι φιλελεύθεροι διαφωνούν κάθετα με την επιβολή τέτοιων μέτρων καθώς κρίνουν το άτομο ως τον καλύτερο κριτή του δικού του καλού. Αρκεί οι δράσεις τους να μην μειώνουν την ελευθερία των άλλων.

Κράτος Δικαίου: Η ιδέα ότι το κράτος και οι νόμοι του υπόκεινται σε ορισμένες θεμελιώδης ηθικές αρχές. Π.χ. ισονομία, ισοτιμία κλπ. Ενώ το Κράτος Δικαίου το “ευαγγελίζονται” διάφορες αριστερές ιδεολογίες, η αλήθεια είναι πως εξ ορισμού η χρήση του κράτους για την επιβολή των πολιτικών θέσεων της αριστεράς προϋποθέτει διακρίσεις (εισοδηματικές, ταξικές, εθνικές κλπ.) που έρχονται σε αντίθεση με την ισονομία και το κράτος δικαίου γενικότερα.

Κοινωνία των Πολιτών: Σε αντίθεση με την αριστερά, οι φιλελεύθεροι πιστεύουν ότι τα περισσότερα κοινωνικά προβλήματα (όπως π.χ. η φτώχια) μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικότερα από την κοινωνία των πολιτών (Μ.Κ.Ο, εκκλησία, απλούς πολίτες) παρά από ένα γραφειοκρατικά δομημένο κράτος όπου οι άνθρωποι που λαμβάνουν αποφάσεις βρίσκονται σε ένα γραφείο κεντρικής υπηρεσίας, αποκλεισμένοι από τα πραγματικά προβλήματα των ανθρώπων που υποτίθεται πως βοηθούν.

Αυθόρμητη Τάξη: Οι φιλελεύθεροι πιστεύουν ότι η ευταξία σε μία κοινωνία προκύπτει αυθόρμητα και χωρίς να είναι απαραίτητη η κρατική παρέμβαση. Οι πολίτες μπορούν να δημιουργήσουν την τάξη μέσω εθελοντικών μηχανισμών. Κλασικό παράδειγμα η εκάστοτε γλώσσα. Ουδείς την επέβαλλε, ουδείς την ανακάλυψε, ουδείς την αναβαθμίζει. Η πορεία της ελληνικής γλώσσας είναι προϊόν της αυθόρμητης τάξης.

Ελεύθερη Αγορά: Οι οικονομικές συναλλαγές πρέπει να είναι πάντοτε εθελοντικές μεταξύ των πολιτών. Το κράτος δε θα έπρεπε να ορίζει το τι, που, πως, πότε, και για πόσο θα έπρεπε να παράγουμε. Απαραίτητες προϋποθέσεις για την ελεύθερη αγορά είναι η προστασία της ατομικής ιδιοκτησίας και η ύπαρξη ισχυρής δικαστικής εξουσίας που να επιλύει τις διαφορές μεταξύ των πολιτών.

Ανεκτικότητα: Σε μία φράση, ανεχόμαστε πράξεις, απόψεις και ιδέες άλλων με τις οποίες διαφωνούμε. Παράδειγμα η ελευθερία της έκφρασης. Ειρήνη: Σε όρους εξωτερικής πολιτικής, οι φιλελεύθεροι είναι επι το πλήστον υπέρ της μη παρεμβατικότητας στις εσωτερικές υποθέσεις ξένων χωρών και υποστηρίζουν θερμά ότι η ειρήνη επιτυγχάνεται μέσω της ελεύθερης μεταφοράς προϊόντων, υπηρεσιών, κεφαλαίου – εργασίας, και των ιδεών.

Ο ρόλος του κράτους: Το κράτος για τους φιλελεύθερους πρέπει να είναι ελάχιστο και να περιορίζεται στην προστασία της ζωής, της ελευθερίας, και της περιουσίας των πολιτών. Οτιδήποτε πέραν αυτών των 3 θεωρείται περιττό και λειτουργεί ενάντια στην ατομική ελευθερία των πολιτών και το κράτος δικαίου.

Ομιλητής:

Ο Nigel Ashford είναι διευθυντής προγραμμάτων στο Ινστιτούτο Ανθρωπιστικών Σπουδών των ΗΠΑ (Senior Programs Officer at the Institute for Humane Studies). Κατάγεται από το Ηνωμένο Βασίλειο όπου και διετέλεσε Καθηγητής Πολιτικής και Ευρωπαϊκής Σύγκλησης και ερευνητής στην έδρα Jean Monnet στο πανεπιστήμιο του Staffordshire. Επίσης, υπήρξε διευθυντής του Προγράμματος για την Ελεύθερη Κοινωνία στο ίδρυμα Jarl Hjalmarson της Σουδίας και ερευνητής στην έδρα Bradley του Heritage Foundation των ΗΠΑ. Έχει τιμηθεί με το βραβείο International Antony Fisher Trust Prize για δημοσιευμένα έργα του που προάγουν την κατανόηση της πολιτικής οικονομίας και της φιλελεύθερης κοινωνίας.

Απόδοση:

Το βίντεο μεταφράστηκε και υποτιτλίστηκε από τη συντακτική ομάδα του LearnLiberty.gr στα πλαίσια της συνεργασίας του ΚΕΦίΜ με το Institute for Humane Studies.

πηγή:  http://www.learnliberty.gr